مقایسه برخی عوامل بوم‌شناختی مؤثر در انتشار گونه‌های Artemisia fragrans Willd. و Artemisia austriaca Jacq. در مراتع جنوب‌شرقی سبلان

هدف از انجام این مطالعه شناخت عوامل محیطی مؤثر بر پراکنش دو گونه Artemisia fragrans و Artemisia austriaca در دامنه­های جنوب­شرقی سبلان بود. بدین­منظور 140 مکان انتخاب شد و در هر مکان 5 پلات 1 متر مربعی در طول ترانسکت­ 40 متری به روش تصادفی- سیستماتیک مستقر و نمونه‌برداری انجام شد. در تمامی مکان­ها برخی عوامل بوم‌شناختی مانند درصد سنگ و سنگریزه، خاک لخت، لاشبرگ و تراکم گونه­های A. fragrans و A.austriaca اندازه‌گیری شد. نمونه­برداری خاک از ابتدا، وسط و انتهای ترانسکت تا عمق 30 سانتیمتری سطح خاک صورت گرفت. سپس، برخی از خصوصیات خاک شامل اسیدیته، کربن آلی، پتاسیم، فسفر، آهک و هدایت الکتریکی و کربنات کلسیم معادل، درصد شن، رس و سیلت، تراکم گونه­های مورد­نظر و درصد سنگ و سنگریزه، خاک لخت، لاشبرگ نیز اندازه­گیری شد. برای بررسی وجود یا عدم وجود تفاوت معنی­دار بین اثر عوامل محیطی بر حضور و عدم حضور دو گونه مورد­نظر، تجزیه واریانس یک­طرفه انجام شد. برای مقایسه میانگین خصوصیات اندازه­گیری شده از آزمون دانکن استفاده شد. برای تعیین درجه اهمیت متغیّرهای اندازه‌گیری شده در پراکنش این‌گونه­ها و تأیید گروه­بندی مکان‌های نمونه­برداری، آنالیز تشخیص مورد استفاده قرار گرفت. با توجه به نتایج حاصل از تجزیه تشخیص، دو تابع به­ترتیب 86 و 14 درصد و در مجموع 100 درصد از واریانس کل داده­ها را توجیه کردند و به­طورکلی 2/94 درصد موارد گروه‌بندی‌شده، به‌درستی طبقه‌بندی‌شده‌اند. در نهایت نتایج این مطالعه نشان داد که لاشبرگ، ارتفاع، بارندگی، دما و همچنین پارامترهای مربوط به خاک مانند کربن آلی، خاک لخت، سنگ و سنگریزه، پتاسیم، درصد شن، سیلت، شیب و جهت جغرافیایی مهم‌ترین عوامل مؤثر در انتشار گونه­های موردمطالعه هستند.